Stefan Żeromski przewija się na lekcjach języka polskiego w szkole średniej głównie w dwóch kontekstach – przy okazji omawiania "Przedwiośnia" i "Ludzi bezdomnych".

Pierwsza z powieści porusza problemy społeczne ludzi żyjących w latach 20. ubiegłego wieku. "Przedwiośnie" mówi o znaczeniu jednostki w większej zbiorowości. Ponadto, w swoim dziele Żeromski ujawnia lęki związane z przyszłością Polski i tymi, którzy będą nią wtedy rządzić.

W "Przedwiośniu" pojawiają się też dwa wyraziste symbole. Pierwszym z nich są oczywiście szklane domy, które symbolizują marzenia o nieosiągalnym. Drugi to walizka Seweryna Baryki, która z jednej strony jest uosobieniem zwyczajności, z drugiej zaś w sytuacji wojny staje się czymś ekskluzywnym, co pozwala godnie przeżyć.


Ważne cytaty z "Przedwiośnia", o których należy pamiętać

  • "Gdzie są twoje szklane domy?"
    Szklane domy są wizualizacją utopii.

  • "To dopiero przedwiośnie nasze. Wychodzimy na przemarznięte role i oglądamy dalekie zagony. Bierzemy się do własnego pługa, do radła i motyki, pewnie że nieumiejętnymi rękami. Trzeba mieć do czynienia z cuchnącym nawozem, pokonywać twardą, przerośniętą caliznę".

Więcej praktycznych informacji na temat lektury, które przydadzą się podczas lekcji języka polskiego, można znaleźć na stronie http://przedwiosnie.klp.pl/a-5398.html.

Co jeszcze pozostawił po sobie Stefan Żeromski?

Pisarz ten był społecznikiem – leżało mu na sercu dobro Polaków, z tego też powodu zyskał przydomek „sumienia narodu”. Nie każdy też wie, że Stefan Żeromski pisał także pod pseudonimem Maurycy Zych lub Józef Katerla.

Filmowe życie powieści Stefana Żeromskiego

Młodszym widzom pisarz może kojarzyć się też z omawianymi na lekcjach polskiego w gimnazjum "Syzyfowymi pracami", które opowiadają o problemie rusyfikacji polskiej młodzieży żyjącej na ziemiach ojczystych, które znalazły się pod zaborem rosyjskim. W 2000 roku Paweł Komorowski nakręcił film o tym samym tytule.

Dzieła Żeromskiego stały się kanwą do powstania znanych filmów, takich jak chociażby "Popioły"  Andrzeja Wajdy, zrealizowane w 1965 roku z wybitną kreacją Daniela Olbrychskiego. W filmie zagrały też Pola Raksa i Beata Tyszkiewicz.

Również "Przedwiośnie" doczekało się swojej ekranizacji. W 2001 roku Filip Bajon ukończył prace nad filmem fabularnym na podstawie znanej powieści Żeromskiego. W filmie zagrali najwybitniejsi polscy aktorzy, a wśród nich: Krystyna Janda, Janusz Gajos, Marcin Dorociński czy Daniel Olbrychski.

Echa "Ludzi bezdomnych" możemy z kolei znaleźć w filmie "Doktor Judym", nakręconym w 1975 roku. Reżyserią zajął się Włodzimierz Haupe.